Dziki bez – na zdrowie!

Bez czarny, Sambucus nigra – nazywany często dzikim bzem, bzem białym, lekarskim, albo bzem pospolitym, występuje naturalnie w całej Polsce. Ponieważ ma niewielkie wymagania siedliskowe, można go spotkać na skraju lasu i na przydrożach. Od dawna znany jest w medycynie ludowej, choć często pod inną nazwą – czarna bzina, bzowina, flider albo baźnik.

Właśnie teraz, w czerwcu, zakwita pięknymi, drobnymi, kremowo-białymi kwiatami, zebranymi w duże baldachy i choć są pachnące, nie posiadają miodników, wytwarzających nektar do wabienia owadów. Kwiaty przekształcają się w ciemne, prawie czarne owoce.

Bez czarny ma zastosowanie w kuchni, jego świeże kwiatostany i owoce są jadalne – doskonale nadają się na soki, dżemy i nalewki. Z aromatycznych kwiatów bzu można przygotować popularne na ziemi cieszyńskiej, naleśniki cesarskie ( przysmak cesarza Franciszka Józefa). Wystarczy całe baldachogrono, zanurzyć w cieście naleśnikowym i usmażyć na patelni, następnie należy odciąć szypułki.

Kwiaty i owoce bzu to także świetne surowce lecznicze. Napar z kwiatów bogatych we flawonoidy, kwercetynę, fitosterole, garbniki i pektyny, zawiera mnóstwo soli mineralnych (potas, magnez, wapń, sód, fosfor i cynk) oraz mnóstwo witamin (z grupy B i witaminę C). Stosowany jako środek leczniczy w przeziębieniach i infekcjach dróg oddechowych, kaszlu i gorączce, wspomaga również układ odpornościowy w walce z chorobą. Działa także przeciwzapalnie i odkażająco na błony śluzowe.

Owoce czarnego bzu zawierają bardzo dużo witaminy C. Bez czarny ma działanie przeczyszczające, moczopędne, odtruwające organizm (flawonoidy łącząc się z różnego rodzaju toksynami, usuwają je wraz moczem z organizmu) i przeciwbólowe. Regularne picie herbatki i naparów z kwiatów czarnego bzu wzmacnia kruche naczynia krwionośne, a u mężczyzn łagodzi przerost gruczołu krokowego.

Napar z kwiatów dodany do kąpieli, łagodzi podrażnienia, rozjaśnia przebarwienia i działa odkażająco na skórę.